نجاتگران کاربلد، امدادگران توانمند

گزارش «شهروند» از فعالیت تیم واکنش سریع جمعیت هلال‌احمر استان خوزستان

 

اشاره: منطقه ناشناخته است. حادثه ای در آن اتفاق افتاده است. حادثه ای که هنوز ارزیابی نشده و تقریباً هیچ اطلاعاتی از آن بدست نیامده است. از وخامت اوضاع هم خبری نیست. بناست تعدادی رنجر به آنجا اعزام شده و همچنان که به ارزیابی نخستین می پردازند، به آسیب دیدگان نیز امدادرسانی کنند. مسیر دسترسی به منطقه آسیب صعب و سخت است و توشه و تجهیزات حجیم و سنگین! یک بلدِ آشنا به منطقه، اطلاعاتی به صورت کلی به رنجرها می دهد. تنها چیزی که دقیق است، یک نقطه جی پی اس از منطقه حادثه است که توسط مرکز کنترل و هماهنگی عملیات به سرپرست تیم داده می شود. شرایط بسیار حساس است. رنجرها دست بکار می شوند و به سوی نقطه مورد نظر حرکت می کنند!

 

بودن یا نبودن؟ مسئله این است...

دور جدید جذب و فعالیت تیم های واکنش سریع جمعیت هلال احمر استان خوزستان از فروردین ماه 1394 با برگزاری آزمون های گوناگون علمی و عملیاتی در شرایط مختلف اقلیمی و سازه ای آغاز شد. پس از آن افراد قبول شده در آزمون ها در یک نشست توجیهی با رویکرد آموزشی و اخلاقی دور هم جمع شده و با اهداف و راهبردهای تیم های واکنش سریع آشنا شدند. دست آخر این افراد باید بین حضور و عدم حضور در این تیم ها، یک راه را انتخاب می کردند، چرا که عضویت در تیم های واکنش سریع، مستلزم ایثار و فداکاری، صرف وقت زیاد برای فراگیری آموزش های روزآمد، اردوهای سخت و عملیاتی و حضور داوطلبانه و بدون چشمداشت بود و می دانیم که هرکسی نمی تواند این شرایط را تحمل کند و در این راه مستدام باشد. پس از این نشست بود که اردوی توان افزایی این تیم به تفکیک برادران و خواهران در کوهستان های سپیدان استان فارس برگزار شد. توان افزایی در دزفول، اردوی عملیاتی در کوهستان های تاراز اندیکا و حضور یک هفته ای در منطقه عمومی میشداغ در جنگل ام الدبس در نقطه صفر مرزی با کشور عراق نیز برنامه های بعدی تیم واکنش سریع هلال احمر استان خوزستان بودند که تأثیر فراوانی را بر آمادگی اعضا در مواجهه با حوادث غیرمترقبه و انسان ساز گذاشتند.

 

تلاش برای کاهش اثرات بلایا، رویکرد تیم واکنش سریع

مدیرعامل جمعیت هلال احمر خوزستان در خصوص تیم های واکنش سریع استان می گوید: ارتقاء سطح دانش علمی و عملیاتی امدادگران و نجاتگرانِ ویژه، یکی از اولویت‌های اساسی است که توجه به آن علاوه بر حرکت در مسیر رسیدن به اهداف بنیادین هلال احمر سبب کاهش اثرات بلایای طبیعی در هنگام مواجه امدادگران با حادثه می‌شود.

دکتر علی خدادادی با اشاره به ضرورت نگاه آکادمیک به تیم سازی در حوزه مواجهه و مقابله با بحران می افزاید: نیروهای واکنش سریع باید از تجهیزات و آموزش های خاصی برخوردار باشند تا در عرصه ملی و بین المللی از این نیروها استفاده شود که در این خصوص می بایست نگاه مسئولان ملی و نمایندگان مجلس در بحث بودجه مصوب جمعیت هلال احمر راهگشا باشد.

او با تأکید بر یادگیری زبان های خارجی توسط نیروهای واکنش سریع هلال احمر بیان می کند: یکی از برنامه های ما این است که در آینده نزدیک آموزش عربی و زبان خارجه را در دستور کار قرار گیرد تا در صورت نیاز از این نیروها در حوادث ملی و بین المللی استفاده شود.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر خوزستان تصریح می کند: برنامه توان افزایی تیم های واکنش سریع به ما کمک می کند که توان نجاتگران را بسنجیم و از آنها در شرایط بحرانی استفاده کنیم تا بتوانیم شاهد صدمات جانی حداقلی در سوانح و حوادث باشیم.

 

ضرورت آمادگی حداکثری رنجرها برای مقابله با حوادث

معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر خوزستان نیز با تأکید بر ضرورت آمادگی حداکثری اعضای تیم واکنش سریع می گوید: این اردوها و برنامه های توان افزایی با هدف آمادگی و ارتقاء دانش علمی و عملیاتی برگزار شده و حاکی از اهمیت آمادگی نیروهای امدادی برای تلاش در جهت کاهش اثرات بلایای طبیعی می باشد.

صادق سلامت با بیان اینکه برای داشتن سرعت عمل مناسب و حضور به موقع بروز در مخاطرات، در هر شهرستان یک تیم واکنش سریع تشکیل می شود که اعضای این تیم قابلیت حضور در عملیاتهای مختلف را دارند، اظهار می کند: هدف از برگزاری این دوره های متناوب، توان افزایی، افزایش سطح آگاهی و توان اعضای تیم های ERT معاونت امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان بوده است.

او می افزاید: این تیم ها برای امدادرسانی درسوانح حوادث مترقبه وغیرمترقبه تشکیل شده و اعضای تیم در مقاطع مختلف پس از باز آموزی و توان افزایی برای ادامه فعالیت مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت بروز حوادث و سوانح استانی و ملی به عنوان نجاتگران مجرب(رنجر) حضور خواهند یافت.

 

کمترین زمان ارائه خدمات، بیشترین کیفیت ارائه خدمات

رییس اداره عملیات امداد و نجات جمعیت هلال احمر استان نیز با اشاره به حضور مدرسان کشوری در اردوی توان افزایی تیم های واکنش سریع می گوید: کار در این تیم ها و اردوهای برگزار شده به شدت جدی است و شوخی بردار نیست که کوچکترین اهمال در این برنامه های توان افزایی و آموزشی می تواند در آینده منجر به آسیب بیشتر به حادثه دیدگان شود.

حسن منصوری که خود از امدادگران قدیمی جمعیت هلال احمر است، بیان می کند: با تشکیل تیم های واکنش سریع و آموزش آنها، زمان عکس العمل نیروها هنگام وقوع مخاطرات به حداقل رسیده و با بالا رفتن سرعت عمل و ایجاد آمادگی بالا، می توان کیفیت ارائه خدمات امدادی را بهبود بخشید.

او با تأکید بر لزوم اجرای مستمر برنامه های آموزشی و توان افزایی در طول سال و با شرایط جغرافیایی مختلف می افزاید: در این اردوهای فشرده و سخت، مباحثی از قبیل جستجو و نجات در کوهستان و رودخانه، حمل و انتقال مصدوم در شرایط سخت و صعب العبور، بقا در طبیعت و بازآموزی اقدامات پیشرفته پیش بیمارستانی و نجات درمانی به شرکت کنندگان ارائه می شود.

 

اردوی عملیاتی تیم واکنش سریع خوزستان با رویکردی جدید

افزایش آمادگی و سرعت عمل مناسب امدادگران از اهمیت ویژه ای برخوردار استو دلیل اصلی برگزاری اردوی عملیاتی و توان افزایی تیم های واکنش سریع جمعیت هلال احمر خوزستان نیز به همین دلیل در منطقه ای خاص از توابع بستان به نام میشداغ که تقریباً در نقطه صفر مرزی است، برگزار شده است. بیش از 120 امدادگر و نجاتگر به تفکیک برادر و خواهر در این برنامه شرکت کرده‌اند. در اردوی عملیاتی و توان افزایی تیم های واکنش سریع جمعیت هلال احمر آموزش‌هایی از جمله جهت یابی و نقشه خوانی، پیمایش در منطق کویری و جنگلی، کار با قطب‌نما وGPS ، جست‌وجوی مفقودین در کویر و جنگل و کمک های پیشرفته امدادی ارائه می‌شود. با توجه به اینکه بخشی از خوزستان کویری است و در گذشته مشکلات زیادی نسبت به مفقود شدن اشخاص در مناطق کویری وجود داشته، آشنایی اعضای هلال احمر با کویر با هدف افزایش توان عملیاتی تیم‌های ارزیابی در کویر از اهداف برگزاری این اردو است. تمام کار برپایی اردوگاه و اسکان و غذا بر عهده اعضای تیم گذاشته شده است.

 

دستیابی به تجربه های فراوان، از فواید اردوی عملیاتی

کاظم یلالی که خود یکی از اعضای باسابقه و کاربلد تیم واکنش سریع استان خوزستان است، می گوید: این نخستین بار است که ما در چنین شرایطی اردو زده ایم. تنها چیزی که به ما داده اند، یک نقطه جی پی اس است و به ما گفته اند که مصدومی در آنجا وجود دارد که ما بر اساس فرضیه های موجود و با توجه به شرایط اقلیمی باید با مناسب ترین تجهیزات به آنجا رفته و کار امدادرسانی را انجام دهیم. عملیات بسیار مشقت آور و سخت است. هوای سرد میشداغ، فضای جنگلی و کویری توأمان، عدم دسترسی به منابع انسانی، احتمال درگیری در نقطه صفر مرزی، تشنگی و گرسنگی و نبود وسایل ترابری از جمله مشکلات کار است که ما را دچار نگرانی و استرس می کند. البته آموزه ها و تجربه های فراوانی در این مسیر بدست می آوریم که در شرایط واقعی به کارمان می آید.

 

در اردوی عملیاتی، تشخیص حرف اول را می زند

احمد سلطانی که از مربیان مجرب امدادی است، بیان می کند: اعضای تیم تاکنون چنین شرایطی را تجربه نکرده اند. همه چیز از تدارکات گرفته تا پشتیبانی و ترابری با خودشان است. در این اردوی عملیاتی، تشخیص حرف اول را می زند. هم باید راه را درست بروند و هم باید درست راه بروند! کوچکترین اشتباه محاسباتی برای یافتن نقطه حادثه فرضی، یعنی شکست عملیات و این یعنی اینکه آموزش ها کافی نبوده است. تجهیزات مناسب وضعیت را باید درست انتخاب کرده و با پیاده روی طولانی به همراه داشته باشند. باید بتوانند در صورت نیاز از مواد موجود در طبیعت همانند درخت و متعلقات آن استفاده کنند. انتقال مصدوم در این شرایط هم خود داستانی دارد و همه کسانی که در شرایط واقعی، مصدوم حمل کرده اند، می دانند که چه کار سخت و طاقت فرسایی است.

 

امدادگری برای برادر و خواهر یکسان؛ آمادگی مهم است

مریم تمیمی نیز به عنوان یک نجاتگر قدیمی که حضور در پوشش امدادی راهیان نور و زائران اربعین حسینی(ع) را در کارنامه خود دارد، می گوید: تحمل شرایط عملیاتی برای بانوان در مقایسه با آقایان متفاوت است و به شدت فرق می کند. بانوان امدادی تیم واکنش سریع هلال احمر استان خوزستان در همان فضایی اردو زده اند که آقایان بوده اند و این یعنی اینکه بحث امدادگری برای برادران و خواهران یکسان است. بدین معنی که در هنگام حادثه، همه باید آماده باشند و فرق نمی کند که زن باشی یا مرد! باید خدمت کنی آن هم در اوج آمادگی. این اردوی عملیاتی که برای نخستین بار است که به این صورت طراحی و اجرا شده، درهای جدیدی را برای ما امدادگران باز کرده و فکر می کنم در رسیدن ما به آمادگی حداکثری کمک شایانی کند.

 

 حکایت همچنان باقی است...

برگزاری این اردوها می‌تواند کیفیت ارائه خدمات امدادی را بهبود ببخشد. همچنین اجرای مستمر برنامه های آموزشی و توان افزایی در طول سال و با شرایط جغرافیایی مختلف باید به در رأس برنامه‌های اصلی جمعیت هلال احمر قرار گیرد که این اردوها با هدف ارتقای عملکرد آنها در آینده و تلاش در جهت کاهش اثرات بلایا انجام می شود. دست آخر هم مسئولان باید نگاه ویژه ای به این برنامه های توان افزایی داشته باشند و از اجرای آنها حمایت کنند.